یادداشت مهندس امین نورکرمی: امروزه اقتصاد دنیا درحال تغییر از صورت منبع محوری به دانش بنیانی است به نحوی که از میان ۱۰ شرکت برتر و ثروتمند دنیا ۹شرکت متأثر از فناوریهای نوین و دانش بنیان میباشند ،طی قرنهای گذشته نیز اقتصاد از شکل کشاورزی به صنعتی و پسا صنعتی و امروز به شیوه دانش بانیان توسعه یافتهاست، عصر دانش و اقتصاد دانش بنیان توان و کاربردهای سازنده خود را نیز در سالهای اخیر به خصوص طی دوران بحران همه گیری کرونا در دوسال گذشته به خوبی نشان داده است.
یکی از ارکان اصلی اقتصاد دانش بنیان نیروی انسانی اندیشمند و ماهر میباشد و در واقع آنچه در اقتصاد دانش بنیان مزیت رقابتی ایجاد مینماید میزان دانش تخصصی است که هر شرکت، مجموعه و یا کشور در خود دارد و دانش جزء لاینفک شتابدهنده و پیونددهنده اقتصاد مدرن دانش بنیان گردیدهاست، اکنون بیشاز آنکه منابع مالی و یا طبیعی تضمینکننده توسعه یک اقتصاد باشد نیروی انسانی دانشی بزرگترین منبع توسعه آن به شمار میرود
مراکز تولید ایده و فکر ، دانشگاهها و مراکز مهارتآموزی میباشند و هر آنچه در این دو حوزه برنامهریزی و سرمایهگذاری صورت پذیرد به همان اندازه افراد صاحب ایده بیشتری تربیتشده و همچنین با ایجاد مهارت در زمینه تبدیل ایدهها به محصولات علاوهبر تقویت نیروی کار و تبدیل آنها از نیروی کار فیزیکی به نیروی کار دانشی ساختار اشتغال و اقتصاد کشور نیز به سمت دانش بنیان شدن سوق داده میشود.
متأسفانه به دلیل عدم توجه به نیاز بازار کار و همچنین نبود برنامههای نیازسنجی از سوی عرضهکنندگان نیروی کار خصوصاً دانشگاهها و مراکز مهارتآموزی سبب گردیده، آموزش و مهارتنیروی کار متناسب با بازار کار نبوده، بهنحویکه میتوان گفت در استان لرستان کمتر از ۲۰درصد رشتههای دانشگاهی و کمتر از ۱۵ درصد رشتههای مهارتی متناسب با نیاز بازار میباشد، بازار کاری که به دلیل تغییرات روزافزون حوزههای کسبوکاری نیازمند افراد مسلط به دانش روز میباشد ، ازاینرو علاوهبر بهروز نمودن رشتههای مهارتی و دانشگاهی نیاز به بازنگری در سرفصلهای آموزشی مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان ضروری بهنظر میرسد .
با توجه به اینکه کسبوکارهای دانش بنیان عموماً متأثر از اندیشمندان چندین رشته متفاوت میباشند و با آمیختگی چندین رشته علمی در کنار یکدیگر از مرحله ایده به محصول میرسند نیاز به ایجاد نهادهای مهارتی خاص از سوی مراکزی ازجمله فنیحرفهای استان ضرورت دارد ، که در آن نهادهای مهارتی افراد مستعد و صاحب ایده از رشتههای مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته و ضمن فراگیری آموزشهای روز دنیا از سوی مربیان سطح بالای ملی و بین المللی برای ارتقا سطح دانشی مهارتی ، تیمسازی و همافزایی نیز در این نهادها صورت پذیرد .
با توجه به سیال بودن و تغییرات سریع و پرشتاب در حوزههای کسبوکاری دانش بنیان، طی نمودن دورههای چندین ساله مرسوم در دانشگاهها دیگر نمیتواند جوابگوی بازار کار پرشتاب و متغییر مذکور باشد لذا ایجاد دورههای آموزشی کوتاهمدتی که مبتنی بر نیازهای ضروری دانشی بازار کار باشد و بتواند امادگی لازم برای همراهی با امواج پرشتاب اقتصادی متاثر از نو اوریها را در افراد ایجاد نماید اجتنابناپذیر به نظر میرسد و دانشگاههای استان میبایست از چارچوب سنتی خود خارجشده و با تغییر در این ساختار ،زمینهساز شکوفایی اقتصاد دانش بنیان و اشتغال فارغالتحصیلان خود را فراهم نماید.
در حال حاضر سهم اقتصاد دانش بنیان از کل اقتصاد کشور قریب به یک درصد میباشد با توجه به حجم بالای نیروی انسانی جوان استان لرستان که عمدتاً فارغالتحصیلان دانشگاهی میباشند با تغییر رویکرد در نظام آموزشی و مهارتی استان میتوان امیدوار بود که لرستان بتواند سهم مناسبی در تولید دانش بنیان و اشتغال در این حوزه کسبوکاری داشته و از این ظرفیت در جهت افزایش تولید ناخالص داخلی و صادرات محصولات دانشی بهرهبرداری متناسبی داشته باشد .